در دوران بارداری، توجه اصلی معمولاً به مادر باردار معطوف می‌شود، اما نقش پدران و همسران در این دوران و پس از تولد نوزاد بسیار حیاتی است. تحقیقات نشان می‌دهد که مشارکت فعال پدران می‌تواند خطر زایمان زودرس و مرگ‌ومیر نوزادان را کاهش دهد. مادرانی که از حمایت پدران برخوردارند، ۵۰٪ بیشتر احتمال دارد که مراقبت‌های پزشکی مناسب دریافت کنند و احتمال ترک سیگار در آن‌ها ۳۶٪ بیشتر است.
آمادگی برای تولد نوزاد
پدران می‌توانند با اقدامات زیر در دوران بارداری نقش مؤثری داشته باشند:
همراهی مادر در مراجعه به پزشک و کلاس‌های زایمان و شیردهی
کمک به تنظیم برنامه زایمان و انتخاب بیمارستان مناسب
انتخاب یک پزشک متخصص اطفال برای نوزاد
حمایت عاطفی و عملی از مادر باردار
اهمیت تماس پوستی با نوزاد (مراقبت کانگورویی)
تماس پوستی بین والدین و نوزاد به‌ویژه در ساعات اولیه پس از زایمان اهمیت زیادی دارد. در شرایط ایده‌آل، نوزاد پس از تولد روی سینه مادر قرار می‌گیرد، اما در مواردی که مادر نیاز به مراقبت پزشکی دارد، حضور پدر در این لحظات حیاتی است. تحقیقات نشان داده است که نوزادانی که پس از تولد روی سینه پدر قرار می‌گیرند، کمتر گریه می‌کنند و آرامش بیشتری دارند.
حمایت از شیردهی و مراقبت‌های شبانه
پدران ممکن است قادر به شیردهی نباشند، اما می‌توانند تأثیر بسزایی در موفقیت این فرآیند داشته باشند:
کمک به مادر در موقعیت‌یابی صحیح نوزاد هنگام شیردهی
تأمین نیازهای مادر مانند آب و مواد غذایی در حین شیردهی
تعویض پوشک و خواباندن نوزاد بعد از شیردهی
مشارکت در مراقبت‌های شبانه برای کاهش خستگی مادر
افسردگی پس از زایمان در مادر و پدر
پدران نه‌تنها می‌توانند نشانه‌های افسردگی پس از زایمان را در مادر تشخیص دهند، بلکه خود نیز ممکن است دچار تغییرات هورمونی و افسردگی شوند. افسردگی در پدران بر سلامت خانواده و نوزاد تأثیر منفی دارد، بنابراین در صورت احساس ناراحتی شدید یا استرس غیرعادی، دریافت کمک پزشکی توصیه می‌شود.
مرخصی والدینی و اهمیت حضور پدر در مراقبت از نوزاد
در بسیاری از کشورها، سیاست‌های مرخصی پدرانه رو به بهبود است. حضور پدر در هفته‌های اولیه پس از تولد، پیوند عاطفی با نوزاد را تقویت کرده و سلامت و رشد کودک را بهبود می‌بخشد. همچنین، مشارکت پدر در مراقبت‌های پزشکی نوزاد با سلامت جسمی و روانی بهتر کودک در آینده مرتبط است.
نقش پدر در بازی و رشد ذهنی کودک
تحقیقات نشان داده است که بازی‌های فیزیکی و ماجراجویانه با پدران، به رشد مهارت‌های زبانی، استقلال و سلامت روانی کودک کمک می‌کند. کودکانی که پدران فعال و درگیر دارند، از نظر اجتماعی و شناختی رشد بهتری نسبت به کودکانی که پدران کمتر درگیر هستند، دارند.
نتیجه‌گیری
داشتن فرزند یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها و در عین حال لذت‌بخش‌ترین تجربیات زندگی است. پدران هرگز نباید تصور کنند که نقش آن‌ها کم‌اهمیت است. حضور فعال پدران از دوران بارداری تا رشد کودک، تأثیر بسزایی در سلامت جسمی و روانی مادر و نوزاد دارد. سرمایه‌گذاری در این دوران، آینده‌ای سالم‌تر و شادتر برای کودک و خانواده رقم می‌زند.
