۲ سالگی کودک، مرحله‌ای کلیدی در رشد اجتماعی، هیجانی و شناختی اوست. در این سن، کودکان با کنجکاوی فراوان محیط پیرامون خود را کاوش می‌کنند، مهارت‌های تازه‌ای کسب می‌کنند و چالش‌هایی همچون بی‌قراری، ترس، بدغذایی یا مشکلات خواب را تجربه می‌کنند.
به‌عنوان مشاور بدغذایی و تغذیه نوزاد و کودک، توجه به سلامت جسمی، تغذیه، ایمنی و رشد روانی کودکان در این سن بسیار حیاتی است. یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ارزیابی جامع سلامت کودک، مراجعه به پزشک برای چکاپ ۲۴ ماهگی است.
معاینه پزشکی در چکاپ ۲ سالگی چه مواردی را شامل می‌شود؟
۱. واکسیناسیون
در این سن، معمولاً بیشتر واکسن‌های اولیه دریافت شده‌اند. اگر واکسنی جا افتاده باشد، پزشک آن را جبران خواهد کرد. اگر فصل آنفلوآنزا باشد، واکسن آنفلوآنزا نیز تجویز می‌شود. همچنین ممکن است درباره واکسن‌های جدید مانند واکسن کووید-۱۹ نیز صحبت شود.
۲. غربالگری‌های سلامت
غربالگری اوتیسم (طیف اختلالات رشدی)
غربالگری مسمومیت با سرب (مخصوص کودکان در مناطق پرخطر یا در معرض رنگ‌های قدیمی)
غربالگری کم‌خونی، فشار خون، سل، شنوایی و بینایی بر اساس شرایط کودک
استفاده از فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان، در صورت عدم مراجعه به دندان‌پزشک
۳. بررسی رشد و تکامل
پزشک با استفاده از پرسش‌نامه‌ها و مشاهده مستقیم، مهارت‌هایی مانند بازی با اسباب‌بازی، استفاده از قاشق، لگد زدن به توپ، اشاره به تصاویر و تعاملات اجتماعی کودک را ارزیابی می‌کند.
نکته علمی: طبق CDC، بسیاری از مداخلات رشدی زمانی بیشترین اثربخشی را دارند که پیش از ۳ سالگی آغاز شوند.
سؤالات متداولی که پزشک کودک شما ممکن است بپرسد
آیا کودک می‌تواند حداقل دو بخش بدن را نشان دهد؟
آیا کودک از کلید یا دکمه اسباب‌بازی‌ها استفاده می‌کند؟
فرزند شما چطور با دیگران تعامل دارد؟
بازی کردن فرزندتان چه ویژگی‌هایی دارد؟
آیا شما یا شریک زندگی‌تان در مورد رشد کودک نگرانی خاصی دارید؟
تغذیه و رفتار غذایی کودک ۲ ساله
در این سن، کودک باید روزانه سه وعده غذایی اصلی و یک تا دو میان‌وعده سالم داشته باشد. ارائه انتخاب‌های سالم و اجازه دادن به کودک برای تعیین میزان مصرف، راهکار اصلی تغذیه موفق است.
هشدار: خفگی یکی از خطرات شایع در این سن است. از دادن غذاهایی مانند هویج خام، ذرت بو داده یا آجیل کامل پرهیز کنید.
سؤالاتی که پزشک درباره تغذیه می‌پرسد:
کودک چقدر شیر یا نوشیدنی‌های دیگر می‌نوشد؟
وعده‌های غذایی خانوادگی چند بار در هفته هستند؟
آیا کودک بدغذاست؟ چگونه برخورد می‌کنید؟
کودک از لیوان استفاده می‌کند یا نه؟
سؤالاتی که والدین می‌پرسند:
چگونه کودک را به خوردن سبزیجات ترغیب کنیم؟
آیا نیاز به مکمل غذایی دارد؟
اندازه مناسب وعده غذایی برای کودک چقدر است؟
آیا آب‌میوه مجاز است؟ چند لیوان آب باید در روز بنوشد؟
برای اطلاعات تخصصی در این زمینه به صفحه مشاور بدغذایی و تغذیه نوزاد و کودک مراجعه کنید.
ایمنی کودک در ۲ سالگی
کودکان ۲ ساله بسیار فعال هستند و ایمنی در خانه، بیرون و در خودرو اهمیت زیادی دارد.
موضوعاتی که پزشک ممکن است درباره آن‌ها بپرسد:
آیا در خانه فردی سیگار می‌کشد؟
آیا در منزل استخر یا وسایل خطرناک وجود دارد؟
چگونه تجهیزات ورزشی خانگی را ایمن نگه می‌دارید؟
در صورت مسمومیت چه کاری انجام می‌دهید؟
سؤالات والدین:
هنوز باید از صندلی عقب رو به عقب استفاده شود؟
استفاده از اسپری حشره‌کش مجاز است؟
چه نکاتی را باید در زمین بازی رعایت کنیم؟
نکات ارتباطی و تربیتی
کودک شما در این سن همچنان توانایی کمی برای درک قوانین و محدودیت‌ها دارد. به جای تنبیه، استفاده از تشویق، انتخاب‌های محدود و منحرف کردن توجه (redirection) موثرتر است.
یادآوری: در این سن، فرزندتان از واکنش‌های شما برای تنظیم هیجانات خود الگوبرداری می‌کند. پس شما نقش الگویی کلیدی دارید.
نتیجه‌گیری
چکاپ ۲۴ ماهگی، فرصتی مهم برای بررسی همه‌جانبه سلامت، رشد و تغذیه کودک شماست. تعامل منظم با پزشک و دریافت مشاوره از یک مشاور تغذیه نوزاد و کودک می‌تواند در ارتقاء سلامت جسمی و روانی کودک نقشی اساسی داشته باشد. در صورت مشاهده هر گونه نگرانی، آن را بی‌درنگ با پزشک در میان بگذارید.
