اضطراب جدایی یکی از چالشهای رایج در رشد کودکان است که با توجه به سن و مراحل رشدی کودک، شدت و نوع آن متفاوت است. برخی از کودکان با کوچکترین جدایی از والدین دچار اضطراب شدید میشوند، در حالی که برخی دیگر این مشکل را در مراحل بعدی رشد خود تجربه میکنند. در این مقاله، به بررسی مراحل رشد و روشهای مؤثر برای کاهش اضطراب جدایی در کودکان میپردازیم.
اضطراب جدایی و رابطه آن با سن و مرحله رشدی
اضطراب جدایی در هر سن و مرحلهای از رشد کودک متفاوت است. این مشکل معمولاً پس از آنکه کودک مفهوم پایداری اشیاء را میآموزد، شروع میشود. در اینجا به بررسی تغییرات اضطراب جدایی در سه گروه سنی مختلف میپردازیم:
1. نوزادان (کمتر از 9 ماه)
اضطراب جدایی معمولاً در حدود 4 تا 5 ماهگی در نوزادان آغاز میشود، زمانی که کودک متوجه میشود که شما از دید او غایب شدهاید. بیشتر نوزادان این اضطراب را در 9 ماهگی تجربه میکنند، زمانی که دنیای اطراف خود را بهتر درک میکنند. شرایطی مانند گرسنگی، خستگی یا بیماری میتواند این اضطراب را تشدید کند.
2. کودکان نوپا (از 15 ماهگی تا 3 سالگی)
کودکان نوپا ممکن است به تدریج اضطراب جدایی را از 15 تا 18 ماهگی تجربه کنند. این سنین معمولاً با چالشهای زیادی روبهرو هستند، زیرا کودکان در حال رشد استقلال خود هستند و این امر موجب تشدید نگرانیها و احساسات شدید در هنگام جدایی میشود.
3. پیشدبستانیها (3 تا 5 سالگی)
کودکان در این سن معمولاً به طور کامل درک میکنند که اضطراب جدایی بر والدین تأثیر میگذارد و اغلب تلاش میکنند تا با گریه یا رفتارهای خاص شما را از رفتن منصرف کنند. در این مرحله، پیگیری یک روتین منظم و توضیحات ساده به کودک میتواند به کاهش اضطراب کمک کند.
شش راهکار برای مدیریت اضطراب جدایی کودک
اضطراب جدایی نه تنها برای کودکان بلکه برای والدین نیز چالشبرانگیز است. در ادامه، شش راهکار ساده و مؤثر برای مدیریت و کاهش این اضطراب ارائه شده است:
1. ایجاد مراسم وداع سریع و مشخص
یکی از بهترین روشها برای کاهش اضطراب جدایی این است که یک مراسم وداع کوتاه و مشخص ایجاد کنید. این مراسم میتواند شامل بوسیدن کودک، دادن یک اسباببازی یا پتو خاص باشد. هرچه این مراسم سریعتر و ثابتتر باشد، اضطراب کودک کمتر خواهد شد.
2. ثبات و پیوستگی در روتین
روتین ثابت و مداوم در هنگام جدایی به کودک کمک میکند که احساس امنیت بیشتری داشته باشد. سعی کنید هر روز همان مراسم و زمان را برای جدایی داشته باشید.
3. توجه کامل به کودک هنگام جدایی
هنگام جدایی، به کودک توجه کامل دهید و با محبت و دقت او را بغل کنید. سپس، بدون تأخیر زیاد، وداع کنید. این کار به کودک کمک میکند که احساس امنیت کند و کمکم به جدایی عادت نماید.
4. به وعدههای خود وفادار بمانید
اقدام بعدی برای کاهش اضطراب جدایی این است که به وعدههای خود در مورد بازگشت به موقع عمل کنید. این کار به کودک اعتماد به نفس میدهد که میتواند بدون شما باشد.
5. توضیحات واضح به زبان کودکانه
برای توضیح زمان بازگشت خود از زبان کودکانه استفاده کنید. بهجای گفتن “من سه روز دیگر میآیم”، بگویید “من بعد از سه خواب برمیگردم”. این روش به کودک کمک میکند که مفهوم زمان را بهتر درک کند.
6. تمرین جدایی
قبل از شروع به کودکستان یا پیشدبستانی، میتوانید به کودک خود اجازه دهید که به خانهی مادربزرگ یا آشنایان برود تا کمی از شما دور باشد. این تمرین به کودک کمک میکند تا با جداییهای کوتاهتر آشنا شود و ترس و اضطراب کمتری داشته باشد.
نکات تکمیلی و پیشرفت در گذر زمان
اضطراب جدایی بهطور معمول در دوران پیشدبستانی کاهش مییابد و نادر است که این مشکل در سالهای بعدی زندگی ادامه یابد. با این حال، اگر نگران هستید که کودک شما قادر به کنار آمدن با جداییها نیست، مشاوره با پزشک متخصص کودکان میتواند مفید باشد. پزشک شما میتواند به شما کمک کند تا بهترین راهکارها را برای حمایت از فرزندتان پیدا کنید.



