رشد اجتماعی کودک یک ساله: آشنایی با ویژگی‌ها و مراحل پیشرفت اجتماعی در سال اول زندگی
مقدمه
در دوران دوم زندگی کودک، یعنی در سال دوم زندگی، کودک شما شروع به شکل‌گیری تصورات خاصی از دنیای اجتماعی خود می‌کند. او خود را در مرکز این دنیا می‌بیند و به طور طبیعی بیشتر به مواردی که به خودش مربوط است توجه می‌کند. در این مرحله، کودک توانایی شناسایی دیگران را دارد، اما هنوز نمی‌تواند به درستی احساسات و افکار آن‌ها را درک کند. این ویژگی‌ها بخشی از فرآیند طبیعی رشد اجتماعی کودک هستند که نیاز به مدیریت و راهنمایی والدین دارد.
خودمحوری و دشواری در بازی‌های اجتماعی
در این سن، کودک شما بیشتر خودمحور است. او به سختی می‌تواند با دیگر کودکان بازی‌های همکاری‌جویی انجام دهد و بیشتر ترجیح می‌دهد کنار دیگران بازی کند، بدون اینکه توجه زیادی به تعاملات اجتماعی بکند. حتی ممکن است زمانی که کودکان دیگر به بازی‌های مشترک پرداخته و از او چیزی بخواهند، احساس ناخوشایندی پیدا کند و واکنش‌های متفاوتی نشان دهد. این رفتارها در این سن طبیعی است، زیرا کودک هنوز درک کاملی از مفهوم اشتراک و همکاری ندارد.
تسلط بر اسباب‌بازی‌ها و رقابت
در این سن، کودکان به شدت به اسباب‌بازی‌های خود علاقه‌مند هستند و ممکن است در هنگام بازی با دیگران احساس مالکیت بیش از حد داشته باشند. در این مواقع، کودک شما ممکن است با کشیدن اسباب‌بازی از دست کودک دیگر واکنش نشان دهد. این رفتار به معنای رشد احساس مالکیت است و نیاز به توجه و آرامش از سوی والدین دارد تا کودک بتواند یاد بگیرد که اشتراک در بازی‌ها بخش مهمی از روابط اجتماعی است.
قدرت تقلید و یادگیری مهارت‌های اجتماعی
کودکان یک ساله به دلیل توانایی بالای تقلید، از رفتارهای شما در حل مشکلات اجتماعی یاد می‌گیرند. به عنوان مثال، اگر شما با کلمات و رفتار مناسب برای حل مشکلات یا اختلافات بین خود و کودک، مانند استفاده از جملاتی چون “من می‌دانم که می‌خواهی پایین بیایی، اما باید دستم را بگیری تا مطمئن شوم که ایمن هستی”، به حل اختلافات می‌پردازید، کودک این رفتارها را تقلید خواهد کرد و یاد خواهد گرفت که چطور به صورت اجتماعی واکنش نشان دهد.
توانمندی‌های مستقل‌شدن و آگاهی از خود
یکی دیگر از ویژگی‌های قابل توجه این دوره، افزایش خودآگاهی کودک است. در حدود هجده ماهگی، کودک قادر خواهد بود نام خود را بگوید و تصویر خود را در آینه بشناسد. در این سن، کودک علاقه بیشتری به مراقبت از خود نشان می‌دهد و ممکن است شروع به یادگیری کارهایی مانند مسواک زدن و شستن دست‌ها کند. این مهارت‌ها به رشد مستقل‌شدن کودک کمک می‌کند و به او احساس قدرت و مسئولیت می‌دهد.
مدیریت تضادها و تقویت مهارت‌های اجتماعی
مدیریت تضادها و تعاملات اجتماعی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که کودک شما در این دوران باید یاد بگیرد. به عنوان والدین، شما باید به کودک خود نشان دهید که چگونه با استفاده از کلمات و مهارت‌های شنیداری، مشکلات را حل کند. این رفتارها به کودک کمک می‌کنند تا بتواند در آینده با همسالان خود به راحتی ارتباط برقرار کند و روابط اجتماعی سالمی داشته باشد.
نتیجه‌گیری
رشد اجتماعی کودک یک ساله، با وجود چالش‌ها و ویژگی‌های خاص خود، یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی او است. والدین باید با آگاهی از ویژگی‌های این دوران و مدیریت درست رفتارها، به کودک خود کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی لازم را در این سنین بیاموزد. این دوران، بستری برای توسعه روابط اجتماعی در آینده کودک فراهم می‌آورد و نقش مهمی در رشد و پرورش او ایفا می‌کند.
