خواب کافی و باکیفیت برای رشد و سلامت کودکان ضروری است. اما برخی کودکان در طول شب با مشکلاتی مانند کابوس، وحشت شبانه و راه رفتن در خواب مواجه میشوند که میتواند بر کیفیت خواب آنها و آرامش خانواده تأثیر بگذارد. در این مقاله، این مشکلات را بررسی کرده و راهکارهای مؤثر برای مدیریت آنها ارائه میدهیم.
کابوس در کودکان
کابوس چیست؟
کابوسها رویاهای ترسناکی هستند که معمولاً در نیمه دوم شب، زمانی که خواب REM (حرکات سریع چشم) فعالتر است، رخ میدهند. این مشکل از حدود ۶ ماهگی ممکن است آغاز شود و بین سنین ۳ تا ۱۲ سالگی شایعتر است.
علائم کابوس
بیدار شدن ناگهانی با احساس ترس
گریه یا اضطراب بعد از بیداری
مشکل در بازگشت به خواب
چگونه به کودک خود کمک کنیم؟
در صورت بیدار شدن کودک، سریع به او مراجعه کنید و اطمینان دهید که در کنار او هستید.
کودک را تشویق کنید درباره خوابش صحبت کند و به او یادآوری کنید که کابوسها واقعی نیستند.
اجازه دهید چراغ خواب کوچکی در اتاق بماند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
بررسی کنید که آیا عوامل محیطی (مانند سایههای ترسناک) باعث نگرانی او شدهاند یا خیر.
از ایجاد یک برنامه منظم خواب با محیطی آرام و بدون استرس قبل از خواب اطمینان حاصل کنید.
وحشت شبانه در کودکان
وحشت شبانه چیست؟
وحشت شبانه معمولاً در کودکان نوپا و پیشدبستانی رخ میدهد و در مراحل عمیق خواب (غیر REM) اتفاق میافتد. برخلاف کابوسها، کودک در طول وحشت شبانه کاملاً بیدار نیست و معمولاً پس از آن چیزی را به یاد نمیآورد.
علائم وحشت شبانه
گریه یا جیغ ناگهانی
تعریق شدید، لرزش یا تنفس سریع
نگاه مات و گیج
تکان دادن شدید دست و پا یا مقاومت در برابر تماس فیزیکی
چگونه به کودک کمک کنیم؟
آرامش خود را حفظ کنید؛ کودک از وحشت شبانه آگاه نیست، اما والدین ممکن است دچار اضطراب شوند.
اطمینان حاصل کنید که کودک در طول این وضعیت به خود آسیب نمیزند. در صورت تلاش برای بلند شدن از تخت، او را به آرامی مهار کنید.
معمولاً وحشت شبانه چند دقیقه تا حداکثر ۴۵ دقیقه طول میکشد و کودک خودبهخود به خواب میرود.
اگر این اتفاق مکرر رخ میدهد، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
راه رفتن در خواب و صحبت کردن در خواب
راه رفتن در خواب چیست؟
راه رفتن در خواب معمولاً در خواب عمیق رخ میدهد و ممکن است در کودکان بزرگتر و نوجوانان شایع باشد. کودکانی که در خواب راه میروند، معمولاً به سختی بیدار میشوند و چیزی از آن را به خاطر نمیآورند.
علائم راه رفتن در خواب
برخاستن از تخت با چشمان باز اما بدون هوشیاری کامل
نگاه خیره و نداشتن واکنش به صدا
راه رفتن بدون آگاهی از محیط اطراف
برگشتن به تخت بدون به یاد آوردن اتفاقات
چگونه به کودک کمک کنیم؟
محیط خانه را ایمن کنید تا کودک در هنگام راه رفتن در خواب به خود آسیب نزند.
اشیایی را که ممکن است باعث زمین خوردن کودک شود، از مسیر او بردارید.
درها و پنجرهها را قفل کنید تا کودک از خانه خارج نشود.
از تلاش برای بیدار کردن کودک خودداری کنید. او را به آرامی به سمت تخت هدایت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مشکلات خواب کودک شما به طور مکرر رخ میدهد و بر کیفیت خواب و فعالیتهای روزمره او تأثیر منفی گذاشته است، بهتر است با پزشک مشورت کنید. در برخی موارد، بررسی عوامل زمینهای مانند استرس، کمبود خواب یا مشکلات عصبی ضروری است.
نتیجهگیری
کابوسها، وحشتهای شبانه و راه رفتن در خواب بخشی از رشد کودکان هستند و اغلب بدون مشکل خاصی برطرف میشوند. با این حال، ایجاد یک محیط خواب آرام، رعایت برنامه منظم خواب و حمایت عاطفی از کودک میتواند نقش مهمی در کاهش این اختلالات داشته باشد. در صورت تداوم مشکلات، مراجعه به پزشک متخصص میتواند به یافتن راهکارهای مناسب کمک کند.



