در هفته‌های اول زندگی، بسیاری از حرکات نوزاد به صورت واکنشی انجام می‌شود، به این معنا که بدون تلاش و اراده نوزاد، این حرکات به طور خودکار صورت می‌گیرند. این پاسخ‌های خودکار نه تنها به بقا کمک می‌کنند بلکه بخش مهمی از فرآیند رشد نوزاد هستند. در این مقاله به بررسی برخی از این واکنش‌ها خواهیم پرداخت و اهمیت آن‌ها را در تغذیه و رشد نوزاد شرح می‌دهیم.
1. واکنش جستجو (Rooting Reflex)
یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها در نوزادان، واکنش جستجو است که باعث می‌شود نوزاد با لمس صورت یا دهانش، سرش را به سمت دست یا پستان مادر بچرخاند. این واکنش به نوزاد کمک می‌کند تا در زمان تغذیه پستان مادر را پیدا کند. این حرکت به صورت خودکار در هفته‌های اول به وقوع می‌پیوندد و تا ۴ ماهگی به تدریج از بین می‌رود.
2. واکنش مکیدن (Sucking Reflex)
مکیدن یکی دیگر از واکنش‌های اساسی در نوزادان است که حتی پیش از تولد نیز وجود دارد. این واکنش به نوزاد کمک می‌کند تا هنگام قرار گرفتن پستان یا شیشه شیر در دهانش، به صورت خودکار مکیدن را آغاز کند. در ابتدا ممکن است نوزاد مکیدن مؤثر نداشته باشد، اما با تمرین، این واکنش تبدیل به یک مهارت خواهد شد.
3. واکنش مورو (Moro Reflex)
واکنش مورو که به “واکنش ترس” نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که سر نوزاد به طور ناگهانی جابجا شود یا صدای بلند یا حرکت سریع باعث ترس او شود. در این حالت، نوزاد دست‌ها و پاهایش را به سمت بیرون گسترش می‌دهد و سپس سریعاً دست‌هایش را به هم می‌آورد. این واکنش معمولاً در هفته‌های اول زندگی مشاهده می‌شود و تا دو ماهگی به تدریج از بین می‌رود.
4. واکنش گردن تونیک (Tonic Neck Reflex)
هنگامی که سر نوزاد به یک طرف بچرخد، بازوی همان طرف به طور خودکار صاف می‌شود در حالی که بازوی طرف مقابل خم می‌شود. این عکس‌العمل به “پستای فنسینگ” نیز معروف است و در هفته‌های اول زندگی مشاهده می‌شود. این واکنش تا ۵-۷ ماهگی از بین می‌رود.
5. واکنش گرفتن (Palmar Grasp)
واکنش گرفتن یکی از واکنش‌های ابتدایی نوزاد است که در آن نوزاد با دست خود به طور خودکار انگشت شما را می‌گیرد. این واکنش می‌تواند به شما نشان دهد که نوزاد در این مرحله قادر به ایجاد ارتباط لمسی و فیزیکی است. این واکنش در حدود ۵-۶ ماهگی از بین می‌رود.
6. واکنش قدم زدن (Stepping Reflex)
واکنش قدم زدن در نوزادان به این صورت است که زمانی که نوزاد به صورت عمودی نگه داشته شود و پایش به یک سطح صاف برسد، به صورت خودکار اقدام به حرکت دادن پاهایش به سمت جلو می‌کند. این واکنش به نوزاد کمک می‌کند تا بلافاصله پس از تولد، برای رسیدن به سینه مادر خود را به جلو حرکت دهد.
نتیجه‌گیری:
واکنش‌های نوزاد بخش اساسی از رشد طبیعی کودک هستند. این واکنش‌ها نه تنها به تغذیه و بقا کمک می‌کنند، بلکه به نوزادان این امکان را می‌دهند تا با محیط اطراف خود آشنا شوند. شناخت این واکنش‌ها و درک زمان از بین رفتن هر یک از آن‌ها می‌تواند به والدین در مراقبت صحیح از نوزاد کمک کند. در صورتی که این واکنش‌ها به درستی ظاهر نشوند یا نوزاد رفتارهای غیرعادی از خود نشان دهد، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
