مراحل رشد حرکتی در کودکان پیش‌دبستانی | راهنمای مهارت‌های حرکتی 3 تا 5 سالگی
رشد حرکتی در کودکان ۳ ساله
در سن ۳ سالگی، کودک دیگر نیازی به تمرکز روی مهارت‌های اولیه مانند ایستادن، راه رفتن یا دویدن ندارد. اکنون حرکات او روان‌تر شده و می‌تواند به راحتی در مسیرهای مختلف حرکت کند، از پله‌ها بالا و پایین برود و حتی سه‌چرخه‌سواری کند.
مهارت‌های حرکتی در سه سالگی:
- راه رفتن و دویدن با تعادل بهتر
- بالا و پایین رفتن از پله‌ها بدون نیاز به کمک
- استفاده از حرکت پاشنه به پنجه در هنگام راه رفتن
- توانایی راندن سه‌چرخه با تسلط بیشتر
با این حال، برخی حرکات همچنان برای کودک دشوار هستند. حفظ تعادل روی یک پا، ایستادن روی نوک انگشتان و بلند شدن از حالت چمباتمه نیاز به تمرین بیشتری دارد. در بازی‌های حرکتی، او می‌تواند یک توپ بزرگ را با بازوهای کشیده بگیرد و یک توپ کوچک را با دقت بیشتری پرتاب کند.
فعالیت‌های پیشنهادی برای تقویت مهارت‌های حرکتی:
- بازی‌های تعادلی مانند راه رفتن روی یک خط مستقیم
- تمرین ایستادن روی یک پا برای چند ثانیه
- دوچرخه‌سواری با سه‌چرخه و تمرین هماهنگی پاها
- بازی‌هایی مانند وسطی، طناب‌بازی و پریدن از موانع
رشد حرکتی در کودکان ۴ تا ۵ ساله
در سنین ۴ تا ۵ سالگی، کودک به تعادل و هماهنگی حرکتی بیشتری می‌رسد. او اکنون می‌تواند با گام‌های بلند و محکم راه برود، از پله‌ها بدون نیاز به تکیه بالا برود و حرکات پیچیده‌تری مانند چرخیدن و پریدن را انجام دهد.
مهارت‌های حرکتی در چهار و پنج سالگی:
- راه رفتن و دویدن با اعتمادبه‌نفس بیشتر
- بالا و پایین رفتن از پله‌ها بدون نیاز به تکیه
- چرخیدن به دور خود بدون از دست دادن تعادل
- تاب خوردن و پریدن از روی موانع
در این سن، کودک به چالش‌های جدیدی علاقه‌مند می‌شود. او ممکن است مشتاق یادگیری مهارت‌هایی مانند پشتک زدن، پریدن از ارتفاع کم یا تاب خوردن باشد. اما هنوز توانایی پیش‌بینی خطرات را ندارد، بنابراین نظارت والدین ضروری است.
نکات ایمنی در بازی‌های حرکتی:
- هنگام دویدن در محیط باز، کودک را به کنترل سرعت و توقف به‌موقع تشویق کنید.
- در نزدیکی آب، حتی اگر کودک شنا بلد باشد، او را تنها نگذارید.
- هنگام دوچرخه‌سواری، از کلاه ایمنی استفاده کنید.
- به کودک یاد دهید هنگام عبور از خیابان، دست والدین را بگیرد و به چپ و راست نگاه کند.
چرا فعالیت بدنی برای کودکان پیش‌دبستانی ضروری است؟
فعالیت‌های بدنی نه‌تنها باعث تقویت عضلات و استخوان‌های کودک می‌شوند، بلکه بر رشد شناختی و عاطفی او نیز تأثیر می‌گذارند. بسیاری از مفاهیم جدید از طریق حرکت و تجربه فیزیکی بهتر درک می‌شوند.
به‌عنوان مثال، زمانی که درباره هواپیما صحبت می‌کنید، ممکن است کودک بازوهای خود را باز کند و با تقلید از پرواز، مفهوم جدید را بهتر درک کند. این نوع یادگیری حسی-حرکتی به رشد مغز کودک کمک می‌کند.
جمع‌بندی
در دوران پیش‌دبستانی، کودکان مهارت‌های حرکتی خود را به سرعت توسعه می‌دهند. تشویق آن‌ها به انجام بازی‌های حرکتی متنوع، نظارت بر ایمنی و فراهم کردن فرصت‌های یادگیری عملی، می‌تواند به رشد فیزیکی و شناختی آن‌ها کمک کند. هر کودک با سرعت خاص خود رشد می‌کند، بنابراین تمرکز اصلی باید روی حمایت و تشویق او باشد، نه مقایسه با دیگران.
منبع:
