فتق اینگوینال یکی از مشکلات شایع در نوزادان و کودکان است که در مناطق مختلفی از بدن، بهویژه در ناحیه کشاله ران یا شکم، رخ میدهد. این اختلال زمانی به وجود میآید که بخشی از محتویات شکم از طریق یک سوراخ غیرطبیعی به داخل کانال اینگوینال نفوذ میکند. در حالی که این مشکل در مردان بیشتر دیده میشود، ممکن است در دختران نیز رخ دهد. طبق آمار، حدود ۳-۵٪ از نوزادان سالم و ۳۰٪ از نوزادان نارس به این مشکل مبتلا میشوند. درمان سریع و مؤثر این مشکل میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
در این مقاله به بررسی علائم، دلایل، روشهای تشخیص و درمان فتق اینگوینال در نوزادان و کودکان خواهیم پرداخت و اهمیت انجام عمل جراحی در این موارد را بررسی خواهیم کرد.
چه چیزی باعث فتق اینگوینال میشود؟
در دوران رشد جنینی، بیضههای نوزاد پسر ابتدا در داخل شکم قرار دارند و به مرور به سمت کیسه بیضه حرکت میکنند. این حرکت از طریق کانال اینگوینال انجام میشود که در دختران نیز وجود دارد، هرچند که بیضهها در بدن آنها رشد نمیکنند. در برخی موارد، این کانال بسته نمیشود و در نتیجه بخشی از محتویات شکم، مانند روده یا تخمدان، میتواند از این سوراخ عبور کرده و وارد ناحیه کشاله ران شود. این وضعیت به نام “فتق اینگوینال” شناخته میشود.
اگر این فتق درمان نشود، میتواند مشکلات جدیتری مانند انسداد روده یا کاهش خونرسانی به ارگانها ایجاد کند. بنابراین، جراحی برای بستن این سوراخ ضروری است.
چگونه متوجه شویم که کودک ما فتق اینگوینال دارد؟
فتق اینگوینال معمولاً بهطور واضح قابل مشاهده است. هنگامی که کودک گریه میکند یا فشار میآورد، ممکن است یک برآمدگی در ناحیه کشاله ران یا کیسه بیضه دیده شود. این برآمدگی معمولاً نرم و منعطف است و ممکن است پس از خواب یا استراحت کودک کوچکتر شود. البته برخی اوقات این برآمدگی دائمی است و نیاز به بررسی دقیقتر دارد.
اگر برآمدگی بهطور مداوم وجود داشته باشد و یا همراه با درد، قرمزی، یا استفراغ باشد، ممکن است فتق به حالت “حبس شده” درآمده باشد که نیاز به درمان فوری دارد. در صورتی که خونرسانی به ارگانهای درگیر در فتق قطع شود، این مشکل به حالت “فتق گانگره” تبدیل میشود که نیاز به جراحی فوری دارد.
تشخیص فتق اینگوینال
تشخیص فتق اینگوینال معمولاً توسط پزشک و با معاینه بالینی انجام میشود. پزشک میتواند با مشاهده برآمدگی در هنگام گریه یا فشار کودک، فتق را تشخیص دهد. در صورتی که فتق همیشه وجود داشته باشد یا پزشک به یک توده غیرطبیعی مشکوک باشد، ممکن است نیاز به انجام سونوگرافی باشد. این آزمایش کمک میکند تا تشخیص دقیقتری در مورد نوع و شدت فتق انجام شود.
درمان فتق اینگوینال
درمان اصلی برای فتق اینگوینال، جراحی است. هنگامی که فتق تشخیص داده میشود، کودک به یک جراح اطفال ارجاع داده میشود. در این جراحی، بخشی از محتویات فتق به داخل شکم بازمیگردد و سوراخ ایجادشده در کانال اینگوینال بسته میشود.
انواع جراحی فتق اینگوینال
-
جراحی لاپاراسکوپیک (دوربینی): در این روش، با استفاده از ابزارهای جراحی کوچک و دوربین، سوراخ ایجادشده بسته میشود. این روش مزایای زیادی دارد از جمله زمان کوتاهتر عمل و دوره نقاهت سریعتر.
-
جراحی باز: در این روش، یک برش کوچک در ناحیه کشاله ران زده میشود و فتق بهطور مستقیم تعمیر میشود. این روش در مواردی که نیاز به درمان فوری و پیچیدهتر است، استفاده میشود.
مراقبتهای پس از جراحی
پس از جراحی فتق اینگوینال، کودک به مراقبتهایی نیاز دارد تا دوره نقاهت بهخوبی سپری شود. معمولاً بعد از جراحی، کودک میتواند غذاهای معمولی بخورد و پس از ۱-۲ هفته به فعالیتهای غیرشدیدی بازگردد. با این حال، باید از استحمام کودک در ۲-۳ روز اول جلوگیری شود.
اگر بعد از جراحی مشکلاتی مانند خونریزی، عفونت یا تب بالا رخ دهد، باید فوراً با پزشک تماس گرفته شود. همچنین، ممکن است فتق در طرف مقابل نیز بروز کند و پزشک به والدین توصیه میکند که در صورت بروز علائم مشابه، برای بررسی بیشتر مراجعه کنند.
نتیجهگیری
فتق اینگوینال در نوزادان و کودکان یک مشکل شایع است که در صورت عدم درمان بهموقع میتواند به عوارض جدی منجر شود. جراحی درمان اصلی این مشکل است و با پیشرفتهای جدید در تکنیکهای جراحی، نتایج خوبی در بهبودی کودکان حاصل شده است. آگاهی از علائم و نشانههای فتق اینگوینال میتواند به والدین کمک کند تا در صورت نیاز بهموقع اقدام کنند و از مشکلات جدیتر جلوگیری نمایند.
سؤالات متداول (FAQ)
۱. آیا فتق اینگوینال در نوزادان شایع است؟
بله، فتق اینگوینال در حدود ۳-۵٪ از نوزادان سالم دیده میشود و در نوزادان نارس این میزان به ۳۰٪ افزایش مییابد.
۲. آیا فتق اینگوینال در دختران نیز ممکن است رخ دهد؟
بله، هرچند که فتق اینگوینال در پسران شایعتر است، اما در دختران نیز به دلیل وجود کانال اینگوینال، امکان بروز این مشکل وجود دارد.
۳. درمان فتق اینگوینال چیست؟
درمان فتق اینگوینال معمولاً جراحی است که از طریق آن سوراخ کانال اینگوینال بسته میشود.
۴. آیا فتق اینگوینال بدون جراحی قابل درمان است؟
خیر، تنها درمان مؤثر برای فتق اینگوینال، جراحی است.
۵. پس از جراحی، کودک چه مراقبتهایی نیاز دارد؟
پس از جراحی، کودک نیاز به استراحت دارد و باید از استحمام در روزهای اول پس از جراحی جلوگیری شود.
نکات کلیدی (Key Takeaways)
-
فتق اینگوینال در نوزادان و کودکان شایع است و باید بهموقع درمان شود.
-
علائم فتق شامل برآمدگی در ناحیه کشاله ران یا کیسه بیضه است.
-
درمان اصلی فتق اینگوینال، جراحی است.
-
جراحی لاپاراسکوپیک و باز دو روش اصلی برای درمان فتق اینگوینال هستند.
-
مراقبتهای بعد از جراحی اهمیت زیادی دارند و باید بهطور دقیق رعایت شوند.



