کتاب خواندن و اشتراک کتاب با کودکان نه تنها یک فعالیت لذتبخش است، بلکه به رشد زبانی، اجتماعی و شناختی آنان نیز کمک میکند. برای کودکان 2 و 3 ساله، کتابها میتوانند ابزاری عالی برای تقویت مهارتهای زبانی، توسعه مهارتهای اجتماعی و حتی آمادهسازی آنان برای یادگیری در مدرسه باشند. در این مقاله، روشهایی برای اشتراک کتاب با کودکان و چگونگی بهرهبرداری از این فعالیت برای پیشرفت زبانی و شناختی آنها ارائه خواهیم داد.
کتاب خواندن در زمان خواب کودک: یک روتین مفید
یکی از بهترین زمانها برای اشتراک کتاب با کودک، قبل از خواب است. اختصاص 10 تا 20 دقیقه برای کتاب خواندن بدون مزاحمت تلویزیون یا دستگاههای دیجیتال میتواند روتینی مفید باشد که به راحتی در هر شب انجام شود. این کار نه تنها به کودک کمک میکند تا به خواب برود بلکه باعث ایجاد حس امنیت و راحتی در کودک میشود. همچنین، این روتین میتواند به پیشگیری از مشکلات خواب و بیقراری در آینده کمک کند.
کودک 2 ساله میتواند…
- انتخاب کتاب: کودک شما میتواند از بین کتابهای مختلف یکی را برای خواندن انتخاب کند.
- خواندن تکراری: کودکان 2 ساله اغلب از شنیدن یک کتاب خاص بارها و بارها لذت میبرند. این کار به تقویت حافظه و درک آنها از داستان کمک میکند.
- تکرار کلمات: کودک شما ممکن است بخواهد برخی از کلمات و جملات را تکرار کند که نشاندهنده درک اولیه از زبان است.
- پرسیدن سوال: در این سن، کودک ممکن است سوالاتی مانند “این چیه؟” را مطرح کند، که فرصت خوبی برای تعامل و آموزش است.
- کتابخانه: بردن کودک به کتابخانه و مشارکت در جلسات داستانخوانی به آنها کمک میکند تا علاقهمندی بیشتری به کتابها پیدا کنند.
اقدامات والدین برای کودک 2 ساله
- مکان مناسب: یک مکان ساکت و راحت برای خواندن کتاب انتخاب کنید تا کودک بتواند به طور کامل بر داستان تمرکز کند.
- تعامل با کودک: برای ایجاد ارتباط بیشتر با کودک، واژههای کلیدی را که کودک میگوید تکرار کنید، مانند: “بالون، خیلی بالونها! دختر بچه خیلی بالون دارد.”
- شمردن تصاویر: تصاویر کتاب را بشمارید و منتظر بمانید که کودک بعد از شما شمارش کند.
- پاسخ مثبت به سوالات: با شور و اشتیاق به سوالات و نظرات کودک پاسخ دهید تا علاقهمندی او به یادگیری تقویت شود.
کودک 3 ساله میتواند…
- انتخاب کتاب: کودک 3 ساله میتواند خودش کتابهایی را که دوست دارد انتخاب کند.
- خواندن خودجوش: کودک ممکن است بخواهد خود داستان را برای شما بازخوانی کند، حتی اگر توانایی خواندن نداشته باشد.
- مقایسه داستانها: در این سن، کودک توانایی مقایسه داستانها با تجربیات خود را پیدا میکند و ارتباط بیشتری با آنها برقرار میکند.
- پرسیدن سوالات: کودک ممکن است از شما سوالاتی درباره محتوای کتاب بپرسد و شما را به چالش بکشد تا دقیقتر بخوانید.
- تصحیح خواندن شما: کودک در صورتی که شما کلمهای را اشتباه بخوانید، ممکن است آن را تصحیح کند.
- بازگویی داستانها: کودکان در این سن شروع به بازگویی داستانها به زبان خودشان میکنند که نشاندهنده درک بیشتر و تسلط به زبان است.
اقدامات والدین برای کودک 3 ساله
- مکان مناسب: همانند کودک 2 ساله، یک مکان آرام برای خواندن انتخاب کنید.
- تشویق به بیان نظر: از کودک بخواهید درباره تصاویر و داستان کتاب توضیح بدهد. این کار به تقویت مهارتهای تفکر انتقادی و بیان کمک میکند.
- انجام فعالیتهای مرتبط: از کودک بخواهید که همه اجزای مشابه در تصاویر را پیدا کند، مانند: “میتوانی همه چیزهایی که آبی هستند را نشان بدهی؟”
- اشاره به مفاهیم: رنگها، اشکال و اعداد را در کتابها پیدا کرده و به کودک نشان دهید.
بردن کودک به کتابخانه
بردن کودک به کتابخانه نه تنها به افزایش علاقهمندی کودک به کتابها کمک میکند، بلکه فرصت خوبی برای آشنایی با کتابهای جدید و آشنایی با محیط اجتماعی است. کتابخانهها اغلب جلسات داستانخوانی و فعالیتهای دیگر برای کودکان برگزار میکنند که میتواند به توسعه اجتماعی و زبانی کودک کمک کند.
نکات علمی در خصوص تأثیر کتابخوانی
تحقیقات نشان دادهاند که اشتراک کتاب با کودکان در سنین پایین نه تنها به تقویت مهارتهای زبانی آنها کمک میکند، بلکه تواناییهای شناختی و اجتماعی کودک را نیز ارتقا میدهد. کودکانی که از سنین پایین در معرض کتاب و خواندن قرار میگیرند، معمولاً دارای مهارتهای زبانی و اجتماعی بهتری هستند و در مدرسه موفقتر عمل میکنند.
مطالعات انجام شده توسط سازمانهای مختلف مانند انجمن روانشناسی آمریکا (APA) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان میدهد که خواندن کتاب و استفاده از زبان در مکالمات با کودک میتواند در بهبود تواناییهای زبانی و شناختی او تأثیر چشمگیری داشته باشد. به طور خاص، مطالعه کتاب به کودکان کمک میکند تا دایره لغات گستردهتری پیدا کنند، مهارتهای شنیداری و ارتباطی خود را تقویت کنند و قدرت تصور خود را توسعه دهند.
نتیجهگیری
کتابخوانی و اشتراک کتاب با کودکان 2 و 3 ساله یکی از بهترین روشها برای تقویت مهارتهای زبانی، اجتماعی و شناختی آنها است. این فعالیت نه تنها میتواند به کودک در یادگیری زبان و مفاهیم مختلف کمک کند، بلکه رابطهای عاطفی و امن میان والدین و کودک ایجاد میکند. با استفاده از نکات مطرح شده در این مقاله و ایجاد روتینهای مثبت، میتوان به رشد همهجانبه کودک کمک کرد.


