مهارت‌های دست و انگشتان در کودکان پیش‌دبستانی
رشد مهارت‌های حرکتی ظریف در کودکان پیش‌دبستانی به آن‌ها کمک می‌کند تا کارهای روزمره مانند گرفتن قاشق، رنگ‌آمیزی و بستن دکمه‌ها را بهتر انجام دهند. در ادامه به بررسی جزئی‌تر این مهارت‌ها در سنین ۳ تا ۵ سالگی پرداخته‌ایم.
مهارت‌های دست و انگشتان در کودکان ۳ ساله
در ۳ سالگی، کودک کنترل بیشتری بر عضلات کوچک دست و انگشتان خود دارد. برخی از پیشرفت‌های مهم در این سن عبارت‌اند از:
توانایی حرکت مستقل هر انگشت
گرفتن مداد به‌صورت بالغ‌تر (با استفاده از انگشت شست و دیگر انگشتان)
کشیدن دایره، ردیابی مربع و خط‌خطی کردن آزادانه
ساختن برج‌هایی با ۹ مکعب یا بیشتر
ریختن آب از پارچ به لیوان با استفاده از دو دست
باز کردن دکمه‌های بزرگ و استفاده از چنگال برای غذا خوردن با حداقل ریخت‌وپاش
در برخی کودکان، بدغذایی و سربرگرداندن از غذا هنگام استفاده از قاشق مشاهده می‌شود.
فعالیت‌های پیشنهادی برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف در ۳ سالگی
ساختن سازه‌های ساده با بلوک‌های چوبی
حل پازل‌های ساده (۴ تا ۵ قطعه)
بازی با صفحه‌های میخی
نخ کردن مهره‌های چوبی بزرگ
رنگ‌آمیزی با مداد شمعی یا گچ
ساخت قلعه‌های شنی
ریختن آب در ظروف با اندازه‌های مختلف
پوشاندن و درآوردن لباس عروسک‌ها با زیپ و دکمه‌های بزرگ
برای کودکانی که دچار بی‌اشتهایی هستند، تشویق به مشارکت در تهیه غذا می‌تواند به افزایش میل آن‌ها به خوردن کمک کند.
مهارت‌های دست و انگشتان در کودکان ۴ تا ۵ ساله
در ۴ سالگی، هماهنگی دست‌ها تقریباً کامل شده است و کودک می‌تواند کارهای روزمره را با استقلال بیشتری انجام دهد. برخی از پیشرفت‌های مهم در این سن عبارت‌اند از:
مسواک زدن (با کمک والدین)
پوشیدن لباس با حداقل کمک
توانایی بستن بند کفش (در برخی کودکان)
استفاده دقیق‌تر از مداد و مدادرنگی برای نقاشی‌های معنادار
طراحی اشکال هندسی مانند ستاره و لوزی
انجام بازی‌های کارتی و رومیزی
نقاشی با قلم‌مو و رنگ انگشتی
کار با خمیر بازی
بریدن و چسباندن با قیچی ایمن
ساخت سازه‌های پیچیده‌تر با بلوک‌های بیشتر
در کودکانی که علاقه‌ای به غذا خوردن ندارند، استفاده از ابزارهای جذاب مانند بشقاب‌های رنگی یا قاشق‌های طرح‌دار می‌تواند میل آن‌ها را به غذا افزایش دهد.
تأثیر فعالیت‌های حرکتی ظریف بر رشد کودک
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که مهارت‌های حرکتی ظریف نقش مهمی در رشد شناختی و اعتمادبه‌نفس کودکان دارند. فعالیت‌هایی که نیاز به دقت دست دارند، مانند کاردستی و ساخت اشکال با خمیر بازی، باعث تقویت هماهنگی چشم و دست، مهارت‌های حل مسئله و خلاقیت در کودکان می‌شوند.
توصیه‌های کاربردی برای والدین
به کودک اجازه دهید از ابزارهای واقعی و ایمن مانند پیچ‌گوشتی کوچک، چکش سبک یا وسایل باغبانی استفاده کند.
بازی‌های دستی متنوعی را در برنامه روزانه او بگنجانید.
برای تقویت عضلات دست، بازی‌هایی مانند کشیدن طناب یا استفاده از خمیر بازی پیشنهاد می‌شود.
از تحمیل فعالیت خاصی به کودک پرهیز کنید و اجازه دهید بر اساس علاقه خود مهارت‌های مختلف را تمرین کند.
در صورتی که کودک به غذا نخوردن تمایل دارد، ایجاد محیطی آرام و بدون استرس هنگام صرف غذا می‌تواند به کاهش بدغذایی او کمک کند.
جمع‌بندی
رشد مهارت‌های حرکتی ظریف در کودکان پیش‌دبستانی، آن‌ها را برای انجام وظایف روزمره و آمادگی برای نوشتن در مدرسه آماده می‌کند. تشویق به انجام فعالیت‌های متنوع و مناسب سن، به تقویت این مهارت‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
