تفاوت‌های GER و GERD در نوزادان و کودکان: علل، علائم و درمان‌ها

رفلاکس گاستروهزوفاژیال (GER) و بیماری رفلاکس گاستروهزوفاژیال (GERD) یکی از مشکلات شایع گوارشی در نوزادان و کودکان هستند که ممکن است والدین را نگران کنند. این بیماری‌ها هر دو شامل برگشت محتوای معده به مری می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی دارند که شناخت آن‌ها برای والدین و متخصصان پزشکی ضروری است. در این مقاله، تفاوت‌های بین GER و GERD، علل این مشکلات گوارشی، و روش‌های درمان آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. همچنین، نکات مهمی برای مراقبت از نوزادان و کودکان مبتلا به این شرایط ارائه می‌دهیم.

تفاوت‌های بین GER و GERD

رفلاکس گاستروهزوفاژیال (GER) به حرکت محتوای معده به سمت مری اطلاق می‌شود که گاهی اوقات از طریق دهان و بینی نیز بیرون می‌آید. این پدیده در نوزادان بسیار شایع است و معمولاً به عنوان یک امر طبیعی در نظر گرفته می‌شود. به نوزادانی که از این مشکل رنج می‌برند و معمولاً ناراحتی کمی دارند، “spitty babies” یا نوزادان با ریفلاکس طبیعی گفته می‌شود. این کودکان معمولاً پس از ریفلاکس احساس بهتری دارند و علائمی مانند بی‌قراری یا درد مشاهده نمی‌شود.

اما وقتی رفلاکس با علائم دیگر همراه باشد یا فراتر از دوران نوزادی ادامه یابد، به آن بیماری رفلاکس گاستروهزوفاژیال (GERD) گفته می‌شود. GERD می‌تواند باعث بروز علائم مختلفی شود که نیاز به تشخیص و درمان دقیق‌تری دارد.

علل بروز GER

علل اصلی GER در نوزادان به طور عمده به دلیل عدم تکامل کامل اسفنکتر مری (Lower Esophageal Sphincter) است. این اسفنکتر عضله‌ای است که معمولاً برای جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری منقبض می‌شود. در نوزادان، این عضله هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته است و ممکن است باعث برگشت محتویات معده به مری شود.

در نوزادان، دیگر عوامل مانند پر بودن معده یا تغییر موقعیت ناگهانی بعد از غذا خوردن می‌توانند باعث افزایش احتمال رفلاکس شوند. در کودکان بزرگتر، غذاهای پرچرب، تند، یا نوشیدنی‌های گازدار و کافئین‌دار ممکن است علائم GER را تشدید کنند.

زمان اوج رفلاکس در نوزادان

رفلاکس در نوزادان معمولاً در حدود ۲ تا ۳ هفته از تولد شروع می‌شود و در حدود ۴ تا ۵ ماهگی به اوج خود می‌رسد. خوشبختانه، برای اکثر نوزادان سالم، این علائم تا ۹ تا ۱۲ ماهگی به طور خودبه‌خود کاهش می‌یابد. به تدریج که عملکرد دستگاه گوارش بالا می‌رود و توانایی نشستن و تغذیه‌ی نوزاد بهبود می‌یابد، علائم GER کاهش می‌یابد.

علائم و نشانه‌های GERD

در صورتی که علائم رفلاکس شدیدتر شوند و با مشکلاتی مانند امتناع از تغذیه، گریه‌های طولانی یا بلند شدن و کشیدن پشت در هنگام تغذیه همراه شوند، احتمال دارد که کودک به GERD مبتلا باشد. برخی دیگر از علائم هشداردهنده شامل وجود خون یا مواد سبزرنگ در استفراغ، افزایش شدت یا دفعات رفلاکس، و وجود مشکلات تنفسی مانند خس خس سینه و سرفه است. اگر نوزاد کاهش وزن یا تعداد کمتر پوشک‌های مرطوب و کثیف داشته باشد، ممکن است نشان‌دهنده این باشد که مقدار غذایی که به بدن او می‌رسد، کافی نیست.

نحوه ارزیابی نوزاد توسط پزشک

پزشک متخصص اطفال معمولاً با بررسی علائم و الگوهای تغذیه‌ای کودک، در کنار ارزیابی رشد او (با استفاده از نمودارهای قد و وزن)، تصمیم می‌گیرد که آیا کودک یک “spitty baby” است یا اینکه علائم او نشان‌دهنده GERD است. این بررسی‌ها می‌تواند از درمان‌های غیرضروری جلوگیری کرده و روند درمانی صحیح را آغاز کند.

درمان GER و GERD در نوزادان و کودکان

در بیشتر موارد، درمان GER به گذر زمان وابسته است و نیازی به مداخله پزشکی ندارد. در عوض، تغییرات ساده در نحوه تغذیه و موقعیت بدن کودک می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای کاهش علائم، می‌توان کودک را در وضعیت ایستاده پس از تغذیه نگه داشت و در فواصل طبیعی تغذیه، او را برروی پای خود بپوشاند.

درمان GERD در نوزادان

برای کودکانی که مبتلا به GERD هستند، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش یا خنثی کردن اسید معده تجویز کند. در موارد شدید، ممکن است به جراحی به نام فوندوپلیکیشن نیاز باشد که در آن اسفنکتر مری تقویت می‌شود تا از برگشت محتویات معده به مری جلوگیری کند.

درمان GERD در کودکان بزرگتر

در کودکان بزرگتر، تغییرات غذایی مانند اجتناب از غذاهای چرب و سرخ‌شده، غذاهای تند و گازدار، و نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند به کاهش علائم GERD کمک کند. اگر برخی از غذاها باعث رفلاکس شوند، بهتر است آن‌ها را برای مدتی از رژیم غذایی حذف کرده و سپس دوباره امتحان کرد تا از علائم احتمالی جلوگیری شود.

چه زمانی باید به پزشک متخصص گوارش کودک مراجعه کرد؟

اگر کودک شما علائم شدیدی از GERD داشته باشد یا به درمان‌های استاندارد پاسخ ندهد، پزشک اطفال ممکن است او را به یک متخصص گوارش اطفال ارجاع دهد. این متخصص می‌تواند پس از ارزیابی دقیق‌تر کودک، درمان‌های لازم را پیشنهاد کند.

نتیجه‌گیری

GER و GERD مشکلات گوارشی شایعی هستند که نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارند. با آگاهی از علائم و تفاوت‌های این دو وضعیت، والدین می‌توانند تصمیمات بهتری در مورد مراقبت از کودک خود بگیرند. در نهایت، تغییرات ساده در تغذیه و موقعیت بدن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند، اما در موارد شدیدتر، درمان‌های دارویی یا جراحی ممکن است لازم باشد.

سوالات متداول (FAQ)

۱. چه زمانی رفلاکس در نوزادان نگران‌کننده است؟
رفلاکس در نوزادان زمانی نگران‌کننده است که با علائمی مانند امتناع از تغذیه، گریه‌های شدید یا مشکلات تنفسی همراه باشد.

۲. آیا تغذیه با شیر مادر به کاهش رفلاکس کمک می‌کند؟
بله، در بعضی موارد، رژیم غذایی مادر می‌تواند به کاهش علائم رفلاکس کمک کند. پزشک ممکن است پیشنهاد کند که مادر از مصرف محصولات لبنی یا مواد حساسیت‌زا خودداری کند.

۳. آیا درمان‌های خانگی برای GER در نوزادان وجود دارد؟
تغییرات ساده در نحوه تغذیه و نگه داشتن نوزاد در وضعیت ایستاده پس از تغذیه می‌تواند به کاهش علائم GER کمک کند.

۴. آیا GER در نوزادان همیشه نیاز به درمان دارد؟
نه، در بیشتر موارد GER در نوزادان خودبه‌خود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان ندارد.

۵. چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟
اگر علائم شدیدتر شوند یا به درمان‌های معمول پاسخ ندهند، مراجعه به پزشک متخصص گوارش اطفال توصیه می‌شود.

نکات کلیدی

• GER یک پدیده طبیعی در نوزادان است، در حالی که GERD می‌تواند باعث مشکلات گوارشی جدی‌تر شود.

• تغییرات در نحوه تغذیه و موقعیت بدن می‌تواند به کاهش علائم GER کمک کند.

• در موارد شدید، دارو یا جراحی ممکن است ضروری باشد.

• تشخیص دقیق توسط پزشک می‌تواند از درمان‌های غیرضروری جلوگیری کند.