بلوبری برای نوزاد

هشدار
به دلیل شکل گرد بلوبری، این میوه می‌تواند خطر خفگی برای نوزادان و کودکان نوپا ایجاد کند. در ادامه با من همراه باشید تا روش درست و ایمن آماده‌سازی بلوبری برای نوزادان و خردسالان را با هم مرور کنیم.

نوزادان از چه زمانی می‌توانند بلوبری بخورند؟

بلوبری از حدود ۶ ماهگی و هم‌زمان با شروع تغذیه تکمیلی نوزاد قابل معرفی است، البته به شرطی که نوزاد آمادگی لازم برای خوردن غذاهای جامد را داشته باشد.

بلوبری در سراسر جهان رشد می‌کند و امروزه بخش عمده‌ای از تولید جهانی آن مربوط به کانادا و ایالات متحده است؛ هرچند این روند همیشه به همین صورت نبوده. بلوبری از گیاهانی در مناطق سردسیری و توندرایی تکامل یافته که پس از عصر یخبندان در نیم‌کره شمالی پدیدار شدند. در خانواده گیاهان بلوبری، انواع مختلفی از “توت‌های آبی‌رنگ” وجود دارد؛ از جمله بیلبری (که بومی آسیا و اروپا است) و نوعی دیگر که در آمریکای شمالی رشد می‌کند و هر دو به‌طور عمومی با عنوان “بلوبری” شناخته می‌شوند.

چگونه بلوبری را برای نوزاد سرو کنیم؟

هر نوزادی در مسیر رشد حرکتی (درشت، ظریف و دهانی) روند ویژه خود را طی می‌کند؛ بنابراین توصیه‌های مربوط به برش یا آماده‌سازی خوراکی‌ها، صرفاً دستورالعمل‌های کلی برای مخاطبان گسترده است. فرزند شما یک فرد منحصربه‌فرد است و ممکن است نیازها یا ملاحظاتی فراتر از رویه‌های عمومی داشته باشد. در تعیین اندازه و شکل مناسب غذاها از معتبرترین داده‌های علمی درباره رشد حرکتی و دهانی استفاده می‌کنیم تا خطر خفگی را به حداقل برسانیم. با این حال، هیچ‌کس نمی‌تواند خطر خفگی را به‌طور کامل از بین ببرد—چه در مایعات، پوره‌ها یا غذاهای جامد.

پیشنهادهای آماده‌سازی ارائه‌شده صرفاً جهت اطلاع است و جایگزین مشاوره اختصاصی و حضوری با پزشک یا متخصص سلامت کودک شما نیست. لطفاً تمام پروتکل‌های ایمنی توصیه‌شده—از جمله ایجاد یک محیط غذا خوردن ایمن و نظارت نزدیک در حین صرف غذا—را به‌دقت رعایت کنید و با در نظر گرفتن نیازهای خاص فرزندتان تصمیم‌گیری نمایید. هرگز توصیه پزشکی حرفه‌ای را نادیده نگیرید یا دریافت آن را به‌دلیل اطلاعاتی که اینجا می‌خوانید به تأخیر نیندازید.

۶ ماهگی به بالا:
در این سن که آغاز تغذیه تکمیلی است، می‌توانید از بلوبری‌های تازه یا منجمد (و رسیده) استفاده کنید. آن‌ها را در فرنی یا حریره گرم بپزید تا پوستشان بترکد. سپس می‌توانید بلوبری‌های پخته‌شده را له کرده و با غذاهای نرم و قابل قاشق‌زدن مثل حریره غلات، پنیر ریکوتا یا ماست ترکیب کنید.
اگر قصد دارید بلوبری خام بدهید، حتماً آن را به شکل دیسک (مسطح) درآورید تا خطر خفگی کاهش یابد. البته باید بدانید که در این سن، کودک هنوز مهارت لازم برای برداشتن قطعات کوچک غذا را ندارد و اگر شما غذا را مستقیماً در دهان او بگذارید، خطر خفگی بیشتر می‌شود.
بلوبری‌هایی که در کیک یا پنکیک پخته شده‌اند و با گرما نرم شده‌اند، در این سن می‌توانند به همان شکل کامل سرو شوند.

۹ ماهگی به بالا:
در این مرحله، بسیاری از کودکان در حال تقویت مهارت گرفتن با دو انگشت (اشاره و شست) هستند. بلوبری‌های درشت و رسیده را له کرده و به شکل دیسک‌های کوچک درآورید و مستقیماً روی سینی یا میز کودک قرار دهید تا خودش آن‌ها را بردارد و تمرین کند.
همچنین می‌توانید مانند قبل بلوبری را با غذاهایی مثل ماست یا تکه‌های کوچک شیرینی یا نان پخته‌شده حاوی بلوبری سرو کنید.

۱۲ ماهگی به بالا:
در این سن، با پیشرفت مهارت‌های جویدن کودک، می‌توانید بلوبری‌های رسیده را کمی کمتر له کنید. بعضی از کودکان در این سن آمادگی خوردن بلوبری کامل را دارند، ولی باید قبل از آن توانایی جویدن و نجویدن صحیح کودک را به‌دقت ارزیابی کنید.
اگر کودک غذایش را به‌خوبی می‌جود، دهانش را پر نمی‌کند و شما هم احساس اطمینان دارید، می‌توانید فقط یک عدد بلوبری کامل و رسیده به او بدهید. ابتدا خودتان با دندان له کردن آن را به کودک نشان دهید و همیشه هنگام خوردن، در فاصله‌ای نزدیک (در دسترس) کودک بمانید.
اگر هنوز برای بلوبری کامل آماده نیست، به تدریج و در هر بار، میزان له شدن بلوبری را کمتر کنید تا مهارت کودک به‌مرور افزایش یابد.

آیا بلوبری برای نوزادان خطر خفگی دارد؟

بله. بلوبری به دلیل شکل گرد، کوچک و گاهی بافت سفت، می‌تواند خطر خفگی برای نوزاد ایجاد کند. برای کاهش این خطر، باید بلوبری را به شیوه‌ای مناسب سن کودک آماده و سرو کنید (که در بخش “چگونه بلوبری را سرو کنیم” به آن پرداختیم).
همیشه هنگام غذا خوردن، نزدیک کودک بمانید و یک محیط ایمن برای تغذیه فراهم کنید. همچنین، علائم خفگی و روش‌های کمک‌های اولیه در این مواقع را حتماً یاد بگیرید.

آیا بلوبری از نظر آلرژی‌زایی رایج است؟

خیر، بلوبری به‌طور کلی جزء مواد غذایی رایج در ایجاد حساسیت نیست؛ اما موارد نادری از آلرژی به بلوبری گزارش شده است. کودکانی که به بلوبری حساسیت دارند، ممکن است به میوه‌های نزدیک به آن مانند لینگون‌بری (lingonberry) و کرن‌بری (cranberry) نیز واکنش نشان دهند.
بلوبری حاوی نوعی پروتئین حساسیت‌زا به نام LTP است که می‌تواند با پروتئین‌های مشابه در سایر خوراکی‌ها، به‌ویژه میوه‌های هسته‌دار مانند هلو، زردآلو و گیلاس، واکنش متقابل نشان دهد. این واکنش‌پذیری ممکن است شامل تمشک، انگور، شاه‌بلوط، فندق، ذرت، جو، مارچوبه، هویج و کاهو نیز شود.

مثل همیشه، هنگام معرفی هر غذای جدید، با مقدار کم و در وعده‌های اولیه شروع کنید و اگر کودک واکنش منفی نداشت، به تدریج میزان مصرف را افزایش دهید.

آیا بلوبری برای نوزادان مفید است؟

بله، بسیار مفید است. بلوبری منبع خوبی از فیبر است و همچنین مقادیر کمی از ویتامین‌های مهم مانند ویتامین C (کمک به جذب آهن از منابع گیاهی)، ویتامین K (برای سلامت خون) و ویتامین E (برای محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب) دارد.
بلوبری یکی از غنی‌ترین میوه‌ها از نظر آنتی‌اکسیدان‌ها به‌ویژه آنتوسیانین‌ها است؛ موادی که به تقویت ایمنی، سلامت قلب، تنظیم قند خون و بهبود سلامت روده کمک می‌کنند.
برای افزایش جذب آهن، می‌توانید بلوبری را همراه با منابع گیاهی آهن‌دار مثل عدس، لوبیا، مغزها و دانه‌ها سرو کنید.

کودکان از چه زمانی می‌توانند بلوبری کامل بخورند؟
زمانی‌که کودک توانایی جویدن را به‌خوبی به‌دست آورد، دهانش را پر نمی‌کند و لقمه‌ها را خرد می‌کند، معمولاً پس از ۱۲ ماهگی، می‌توان بلوبری کامل و رسیده را به او داد.
حتماً ابتدا یک عدد در هر نوبت بدهید، خودتان له کردن آن با دندان را به کودک نشان دهید، و همیشه در فاصله‌ای نزدیک به کودک باشید.
با این حال، بسیاری از نهادهای سلامت توصیه می‌کنند که تا سن ۴ سالگی از دادن بلوبری کامل خودداری شود، زیرا شکل گرد و بافت آن همچنان خطر خفگی دارد. اگر کودک هنوز آمادگی لازم را ندارد، می‌توانید در هر وعده، بلوبری را کمی کمتر له کنید تا به‌تدریج مهارت لازم را کسب کند.

آیا بلوبری‌های وحشی بهتر از سایر انواع آن هستند؟

نه الزاماً. بلوبری‌های وحشی از نظر مواد مغذی مشابه بلوبری‌های بزرگ‌تر پرورشی هستند، هرچند معمولاً آنتی‌اکسیدان بیشتری دارند.
نکته مهم این است که بلوبری‌های وحشی بسیار کوچک‌اند (تقریباً به‌اندازه ناخن انگشت شست کودک نوپا) و به همین دلیل هم خطر خفگی بیشتری دارند و هم سخت‌تر برای آماده‌سازی مناسب‌اند.
اگر به بلوبری وحشی دسترسی دارید، استفاده کنید؛ فقط قبل از سرو، حتماً آن‌ها را له کنید.

آیا نوزادان می‌توانند بلوبری خشک بخورند؟

بله، اما فقط در صورتی‌که از قبل با آب داغ نرم و کاملاً مرطوب شده باشند. بلوبری خشک در حالت عادی بسیار سفت و جویدن آن دشوار است و خطر خفگی دارد.
تا قبل از ۲ سالگی بهتر است از دادن بلوبری خشک خشک‌شده (بدون نرم شدن) خودداری کنید؛ زیرا جویدن آن نیاز به دندان آسیا و مهارت بالای جویدن دارد.