تغییر رنگ چشم نوزاد و عوامل موثر بر آن
والدین جدید همیشه سوال می‌کنند که رنگ چشم نوزادشان چه خواهد بود. بسیاری از متخصصین توصیه می‌کنند که این سوال را تا قبل از 1 سالگی نوزاد پاسخ ندهید، زیرا تغییرات رنگ چشم می‌تواند ادامه یابد و پیش‌بینی دقیق آن دشوار است. در این مقاله، به بررسی فرآیند تغییر رنگ چشم و عوامل ژنتیکی موثر بر آن خواهیم پرداخت.
رنگ چشم نوزاد چگونه تغییر می‌کند؟
رنگ چشم نوزاد به رنگ عنبیه (iris) بستگی دارد که به عنوان حلقه‌ای عضلانی در اطراف مردمک عمل می‌کند و میزان نور وارد شده به چشم را تنظیم می‌کند. مردمک همیشه سیاه است و به جز در عکس‌های فلاش‌دار، قسمت سفید چشم (سفیده چشم) معمولاً سفید باقی می‌ماند، مگر در موارد خاصی که بیماری‌هایی مانند یرقان یا التهاب باعث تغییر رنگ آن شود.
رنگ چشم نیز همانند رنگ پوست و مو تحت تأثیر پروتئینی به نام ملانین قرار دارد. ملانین توسط سلول‌های خاصی به نام ملانوسیت‌ها تولید می‌شود که در طول زمان در چشم نوزاد تاثیر می‌گذارند. اگر این سلول‌ها تنها مقدار کمی ملانین تولید کنند، چشم نوزاد به رنگ آبی خواهد بود. در صورتی که مقدار ملانین بیشتر شود، رنگ چشم به سبز یا فندقی تغییر می‌کند. هنگامی که ملانوسیت‌ها فعالیت بیشتری داشته باشند، چشم‌ها به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند که رنگ چشم رایج‌ترین افراد است.
تغییرات رنگ چشم تا یک سالگی
تغییرات رنگ چشم نوزاد معمولاً تا 1 سالگی ادامه دارد. از آنجایی که فرآیند تولید ملانین به تدریج تکمیل می‌شود، تغییر رنگ چشم در شش ماه اول زندگی بسیار مشهود است. به همین دلیل، پیش‌بینی دقیق رنگ چشم نوزاد قبل از یک سالگی امری دشوار است. اما به طور کلی، نوزادهایی که رنگ چشم آبی دارند، معمولاً چشمانشان به رنگی تیره‌تر تغییر پیدا می‌کند.
عوامل ژنتیکی در رنگ چشم
رنگ چشم یک ویژگی ژنتیکی است که تحت تأثیر عوامل پیچیده‌ای قرار دارد. اگر والدین هر دو دارای چشم‌های آبی باشند، احتمال زیادی وجود دارد که نوزادشان نیز چشمان آبی داشته باشد، هرچند که این قانون همیشه صدق نمی‌کند. در خانواده‌هایی که یکی از والدین چشم‌های قهوه‌ای و دیگری چشم‌های آبی دارند، احتمال زیادی وجود دارد که نوزاد چشمانی به رنگ قهوه‌ای داشته باشد.
مشکلات رایج در چشم نوزاد
یکی از مشکلات شایع که والدین جدید با آن روبرو می‌شوند، انحراف چشم‌ها یا به اصطلاح «چشم‌های کج» است. در شش ماه اول زندگی، این وضعیت می‌تواند طبیعی باشد، زیرا سیستم عصبی نوزاد هنوز در حال توسعه است و چشم‌ها قادر به هماهنگی دقیق حرکت نیستند. در صورتی که این مشکل بعد از شش ماهگی ادامه یابد، ممکن است نیاز به ارزیابی تخصصی از سوی پزشک باشد.
در برخی از موارد، نوزاد ممکن است به بیماری‌هایی مانند آمبلیوپی (چشم تنبل) دچار شود که در آن یک چشم توانایی دیدن واضح را ندارد و مغز آن را نادیده می‌گیرد. این وضعیت باید قبل از سه سالگی درمان شود تا مشکلات بینایی نوزاد به حداقل برسد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، رنگ چشم نوزاد تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی قرار دارد و تغییرات آن طی سال اول زندگی به وضوح مشاهده می‌شود. بهتر است تا پیش از یک سالگی از پیش‌بینی رنگ دقیق چشم خودداری کرده و به رشد طبیعی آن توجه کنید. در صورتی که مشکلات بینایی مشاهده کردید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از سلامتی بینایی نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.
