درد شکمی در نوزادان یک مشکل شایع است که می‌تواند باعث بی‌قراری، تغییر در الگوی خواب و تغذیه، و افزایش گریه شود. نوزادان نمی‌توانند به‌طور مستقیم ناراحتی خود را بیان کنند، اما علائمی مانند بی‌قراری و حرکات غیرعادی بدن ممکن است نشان‌دهنده درد شکمی باشد. در ادامه به ۸ دلیل رایج درد شکمی در نوزادان می‌پردازیم و راهکارهایی برای تسکین آن ارائه می‌دهیم.
۱. کولیک (قولنج نوزادی)
قولنج یکی از دلایل شایع گریه‌های طولانی‌مدت در نوزادان است که معمولاً در چند هفته اول پس از تولد شروع شده و تا ۳ ماهگی ادامه دارد. علائم قولنج شامل گریه‌های شدید و ناگهانی است که معمولاً بیشتر از ۳ ساعت در روز و حداقل ۳ روز در هفته رخ می‌دهد.
راهکارهای تسکین:
استفاده از صداهای آرام‌بخش مانند نویز سفید
قنداق کردن نوزاد
حمام گرم
ماساژ ملایم شکم
استفاده از پروبیوتیک‌ها یا قطره‌های ضدنفخ (با مشورت پزشک)
۲. گاز اضافی
تجمع گاز در معده و روده نوزادان می‌تواند باعث ناراحتی و درد شود. گاز اضافی معمولاً در هفته‌های ۶ تا ۸ زندگی به اوج خود می‌رسد و تا ۳ ماهگی بهبود می‌یابد.
راهکارهای تسکین:
جلوگیری از تغذیه نوزاد در حالی که خیلی گرسنه است
آروغ‌گیری قبل، در حین و بعد از شیر دادن
استفاده از بطری‌های ضدکولیک در صورت تغذیه با شیشه شیر
نگه داشتن نوزاد در وضعیت عمودی پس از تغذیه
ماساژ شکم و حرکت دادن پاهای نوزاد به‌صورت دوچرخه‌ای
۳. آلرژی به پروتئین شیر گاو
عدم تحمل پروتئین شیر گاو یکی از مشکلات شایع در نوزادان است که می‌تواند باعث درد شکمی، استفراغ، خون در مدفوع و کاهش وزن شود.
راهکارهای تسکین:
حذف شیر گاو و محصولات لبنی از رژیم مادر در صورت شیردهی
استفاده از شیرخشک‌های مخصوص برای نوزادان مبتلا به آلرژی
تحت نظر داشتن علائم و مشورت با پزشک
۴. یبوست
اگر نوزاد شما مدفوع سفت، کم و همراه با ناراحتی دارد، ممکن است دچار یبوست شده باشد. یبوست در نوزادانی که به‌تازگی غذای کمکی دریافت می‌کنند، شایع‌تر است.
راهکارهای تسکین:
افزایش مصرف مایعات و شیر مادر
افزودن فیبر به رژیم غذایی نوزاد پس از ۶ ماهگی (مانند آلو، گلابی و کدو تنبل)
ماساژ ملایم شکم و ورزش دادن پاها
۵. تنگی پیلور (پیلوریک استنوزیس)
در این بیماری، عضله بین معده و روده کوچک ضخیم می‌شود و باعث استفراغ شدید و مداوم پس از تغذیه می‌شود. این مشکل معمولاً در نوزادان ۲ تا ۸ هفته‌ای دیده می‌شود.
راهکارهای درمان:
تشخیص از طریق سونوگرافی
درمان جراحی برای باز کردن مسیر معده
۶. اینتوساسپشن (در هم‌رفتگی روده)
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که بخشی از روده درون قسمت دیگر روده فرو رود و باعث انسداد شود. علائم شامل گریه ناگهانی، شکم متورم، استفراغ و مدفوع خونی است.
راهکارهای درمان:
مراجعه فوری به پزشک
استفاده از رادیوگرافی یا تنقیه هوا برای رفع انسداد
در برخی موارد، نیاز به جراحی
۷. عفونت‌های گوارشی
ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند باعث عفونت معده و روده شوند که علائم آن شامل استفراغ، اسهال، تب و درد شکمی است.
راهکارهای درمان:
هیدراته نگه داشتن نوزاد
استفاده از تب‌بر در صورت تب بالا
مراجعه به پزشک در صورت مشاهده خون در مدفوع
۸. رفلاکس معده (GERD)
برگشت غذا از معده به مری در نوزادان به دلیل تکامل نیافتن کامل عضلات کنترل‌کننده محتویات معده رخ می‌دهد. اگر رفلاکس شدید باشد، می‌تواند به بیماری ریفلاکس معده (GERD) تبدیل شود.
راهکارهای تسکین:
تغذیه با حجم کمتر ولی دفعات بیشتر
نگه داشتن نوزاد در حالت عمودی پس از تغذیه
در موارد شدید، استفاده از داروهای کاهش‌دهنده اسید معده (با نظر پزشک)
نتیجه‌گیری
درد شکمی در نوزادان علل مختلفی دارد و بسته به علت آن، درمان‌های متفاوتی پیشنهاد می‌شود. در صورتی که نوزاد شما علائم شدید یا غیرعادی دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کاهش ناراحتی و بهبود سلامت نوزاد کمک کند.
